Shared leadership
Nieuws

Shared Leadership: het verspreiden van op ervaring gebaseerde bevoegdheden binnen het team

Overschakelen van verticale organisatiemodellen naar gedeeld leiderschap

Van oudsher wordt het begrip leiderschap gezien als een verticale top-down relatie tussen één persoon – een sterke, krachtige leider – en de rest van de groep, de ondergeschikten. Maar inmiddels zijn er veel alternatieve leiderschapsmodellen ontstaan, waaronder ook het zogenaamde gedeelde leiderschap, om in te spelen op de veranderende vraag van de markt en de organisatie naar dynamische flexibiliteit.

Bij gedeeld leiderschap wordt de enkele leider, die normaal gesproken de enige besluitvormer is, vervangen door een samenwerkingsproces bij het maken van beslissingen, collectieve kennisdeling, en soms gedeelde verantwoordelijkheid. Binnen dit type leiderschapsmodel, streven teamleden naar het bereiken van doelstellingen die eerder samen zijn vastgesteld. Met andere woorden, deze vorm van leiderschap is dusdanig verspreid dat de personen binnen een bedrijf elkaar leiden. Zo ligt de beslissingsbevoegdheid niet langer bij één verantwoordelijke manager, maar behoort zij tot de meerdere organisatieniveaus die in de aangestelde teams voorkomen. Wanneer zich problemen voordoen kan een persoon met de juiste expertise en vaardigheden het voortouw nemen en het proces aansturen tot het probleem is opgelost, onder toezicht van senior managers.

De onderwijsonderzoeker Phillip C. Schlechty drukte het goed uit in zijn boek Shaking up the school house: “Shared leadership is niet zozeer een orkest, waar de dirigent altijd de leiding heeft, maar eerder een jazzband, waar het leiderschap wordt doorgegeven, afhankelijk van wat op dat moment voor de muziek is vereist en van wie zich het meest gedreven voelt om de spirit van de muziek uit te drukken.”

Waarom gedeeld leiderschap van grote waarde op de lange termijn is

Marshal Goldsmith, een beroemde Amerikaanse leiderschapscoach, beschreef het fenomeen in zijn artikel in Harvard Business Review: “Shared leadership heeft te maken met het ontwikkelen van alle human resources in een organisatie, door afzonderlijke personen bevoegdheden toe te kennen en de kans te geven om leidinggevende posities binnen hun vakgebied in te nemen. Nu complexere markten de eisen aan leiderschap verhogen, wordt deze functie in veel gevallen gewoon te veelomvattend voor één persoon. Leiderschap delen is niet eenvoudig, maar is zeer zeker mogelijk en in veel gevallen heel succesvol.

Gedeeld leiderschap komt sinds korte tijd dan ook steeds meer voor in verschillende vakgebieden vanwege de vele voordelen ervan voor zowel grote als kleine bedrijven. Deze nieuwe aanpak zorgt voor een heel ander managementmodel en is gebaseerd op het uitgangspunt dat het meest intelligente bedrijf een bedrijf is, dat snelle toegang tot zijn eigen collectieve kennis heeft. Door werknemers aan te moedigen om met leiderschap te experimenteren, reduceren HR en leidinggevende  managers de machtsafstand binnen de hiërarchie, en stimuleren ze de bereidheid om initiatief te nemen.

Bovendien komt gedeeld leiderschap vanuit de teamleden voort, waardoor het flexibel, dynamisch, interactief en snel aanpasbaar aan de veranderende bedrijfsrealiteit is. Het draagt bij aan de ontwikkeling van alle werknemers binnen het bedrijf, benut de bestaande talenten en geeft afzonderlijke werknemers meer macht door hen de kans te geven om binnen hun vakgebied leidinggevend te worden. Zoals opgemerkt in Harvard Business Review, “is een pijplijn van toekomstige leiders essentieel voor het succes van bedrijven op de lange termijn. Geen wonder dat organisaties vandaag de dag zijn aangetrokken door het voordeel van een leiderschap dat wordt gedeeld, in plaats van een leiderschap dat in één enkel charismatisch individu is geconcentreerd. Ongeacht de precieze organisatiestructuur of de naam die aan het verschijnsel wordt gegeven, lijkt de tijd te vragen om leiders die de eersten onder hun gelijken kunnen zijn”.

Shared leadership heeft ook een positieve invloed op de algemene doeltreffendheid van het team: het gevoel meer bevoegdheden te hebben met meer verantwoordelijkheden en meer controle, leidt tot hogere niveaus van betrokkenheid, teamcohesie en voldoening op het werk.

De beste manieren om shared leadership in het bedrijf op te nemen

Onderzoekers zijn van mening dat gedeeld leiderschap meer kans van slagen heeft als er al een hoog niveau van personeelsintegratie, aanmoediging tot zelfleiderschap en een op vertrouwen gebaseerde instelling bestaat. Hier volgen enkele tips om een shared leadership-vriendelijke omgeving te creëren:

  • het begint allemaal met het bevorderen van het concept om bevoegdheden over de meest gekwalificeerde personen te verspreiden en talent verder te ontwikkelen. Wel is het van belang om de grenzen van beslissingsbevoegdheid per teamlid vast te stellen.
  • Creëer een omgeving waarin je werknemers initiatief mogen nemen bij alle, zelfs de moeilijkste, opdrachten. Ze moeten in staat zijn om risico’s te nemen en de gevolgen hiervan onder ogen te zien. Kweek vertrouwen in hun vaardigheden en expertise. Vertrouw op je jonge leiders – en leg de nadruk op meritocratie.
  • Geef de meest gekwalificeerde mensen beoordelingsvrijheid en autonomie in de taken die ze moeten uitvoeren, en moedig ze aan innovatieve denkers met creatieve oplossingen te zijn. Trek hun beslissingen niet in twijfel nadat je deze werknemers autonomie hebt gegeven, en heb vertrouwen in hun mening.
  • Voor het succes van gedeeld leiderschap is het essentieel om collectieve doelen te stellen en het bedrijfsdoel duidelijk te maken – een intrinsieke motiverende doelstelling die als een rode draad binnen de onderneming loopt. Dit zal als richtlijn voor je personeel dienen bij alle discussies en beslissingen.

Ben jij een HR-manager die naar nieuwe oplossingen zoekt om je wervingsbeleid te verbeteren? Browse op onze website: Jobrapido, de beste internationale vacaturezoekmachine met een fantastisch aanbod aan gekwalificeerde werkzoekenden, biedt je de meest geschikte kandidaten op aanvraag.